روند صعودی قیمت خودرو در بازار این روزها همچنان ادامه دارد و مرزهای جدید قیمتی پی در پی فتح میشوند، این در حالی است که انتظار میرفت با توجه به آرامش نسبی در بازار ارز (حداقل طی روزهای گذشته)، قیمتها کاهشی شده یا به ثبات نسبی برسند. تداوم افزایش قیمت خودرو البته در شرایطی است که فعالان بازار میگویند خرید و فروش چندانی صورت نمیگیرد. به گفته آنها، از یک سو فروشندگان بابت اینکه ممکن است قیمتها بالاتر برود، در فروش تردید دارند و از آن سو بخش زیادی از مشتریان نیز با توجه به رشد قیمت، توان خرید ندارند. برخی نیز به انتظار کاهش قیمت نشستهاند تا شاید شرایط خرید برایشان فراهم شود.
طی چهار ماه و نیمی که از سال ۹۹ گذشته اما بازار خودرو متاثر از عوامل مختلف التهابات زیادی را تجربه کرده و در این بین، نقش نوسان بازار ارز، تورم انتظاری و کمبود عرضه در رشد قیمتها بیش از سایر عوامل بوده است. در این مدت هر گاه بازار ارز (و طلا و سکه) روندی صعودی به خود میگرفت، نوک پیکان منحنی قیمت خودرو نیز رو به بالا میرفت. به خصوص طی چند هفته گذشته که نرخ دلار تا ۲۵ هزار تومان هم رشد کرد، قیمت خودروهای داخلی هم بالاتر رفت.
هرچند خیلیها انتظار داشتند با آرامش نسبی در بازار ارز، قیمت خودروهای داخلی نیز تثبیت شده و حتی رو به نزول برود، اما این اتفاق رخ نداد. دو سه هفته پیش که قیمت ارز به حدود ۲۰ هزار تومان افت کرد و سکه نیز به زیر ۱۰ میلیون تومان برگشت، قیمت خودروهای داخلی همچنان بالا ماند و حتی شیبی ملایم از افزایش را هم تجربه کرد. حالا هم که نرخ ارز (در مقایسه با روزهایی که به کانال ۲۰ هزار تومان بازگشته بود) بالا رفته و طلا و سکه نیز متاثر این موضوع و البته سرکشیهای طلای جهانی، صعود قیمت داشتهاند، بازار خودرو کماکان روزهای گرانی را پشت سر میگذارد. در تحلیل اینکه چرا منحنی قیمت خودرو حتی در دوران آرامش نسبی ارز و طلا نیز کوتاه نیامد و حرکت به سمت بالا را ادامه داد، مسائل مختلفی از سوی کارشناسان مطرح میشود. اولین موضوعی که کارشناسان از آن بهعنوان محرک قیمت خودرو یاد میکنند، کمبود عرضه است.
به گفته آنها، تا وقتی عرضه با تقاضا همخوانی نداشته باشد، آرامش پایدار در بازار خودرو انتظاری تقریبا بیهوده است. حتی حالا که صحبت از قیمتگذاری خودرو در بورس میشود، بسیاری از کارشناسان و فعالان صنعت خودرو معتقدند اگر رابطه عرضه و تقاضا متعادل نشود، شاهد کاهش قیمت نخواهیم بود. این مساله در ماجرای قیمتگذاری خودرو در حاشیه بازار هم وجود دارد، چه آنکه اگر عرضه با تقاضا نخواند، نمیتوان منحنی قیمت را در حد قابل توجهی پایین آورد. در حال حاضر نیز جدا از اینکه عرضه به بازار به دلیل تولید زیر ظرفیت، کم است، نکته دیگر اینجاست که یکی از دو خودروساز بزرگ کشور در تعطیلات تابستانی قرار دارد. در این مورد، یکی از فعالان بازار خودرو به «دنیایاقتصاد» میگوید:در حال حاضر سایپا و زیرمجموعهاش پارس خودرو در تعطیلات تابستانی قرار دارند و این موضوع سبب شده روند عرضه محصولات آنها به بازار کندتر شود.
وی با بیان اینکه چندی دیگر ایران خودرو هم به تعطیلات تابستانی خواهد رفت، میافزاید:با تعطیلی این خودروساز، چالش کاهش عرضه تا اوایل شهریور ادامه خواهد داشت و بعد از آن نیز باید منتظر ماند و دید روند تولید خودروسازان به چه شکل خواهد بود. به گفته وی، در حال حاضر منحنی قیمت هرچند کند، اما به هر حال افزایشی است و به نظر میرسد با توجه به وضعیت نامناسب عرضه، این روند ادامه دار خواهد بود، البته نه با شیبی تند. گفتههای این فعال بازار اما در حالی است که به جز مساله عرضه، محرکهای دیگری نیز هستند که امکان دارد منحنی قیمت بازار خودرو را دوباره تحریک کنند. در این بین، افزایش نرخ ارز (که ظاهرا این روزها باز هم کلید خورده)، میتواند قیمت خودروهای داخلی را بیشتر و بیشتر بالا ببرد. در کنار این موضوع اما نمیتوان از تاثیر تورم انتظاری بر منحنی قیمت نیز گذشت.
در واقع نااطمینانی شهروندان به آینده اقتصادی کشور میتواند بر التهابات بازار خودرو بیفزاید، همان طور که تا به امروز نقشی موثر در رشد قیمت داشته است. در این مورد، برخی فعالان بازار عنوان میکنند مشتریان به دنبال فروش خودرو به بالاترین قیمت ممکن هستند، زیرا میخواهند به واسطه این کالا (خودرو) ارزش پول خود را حفظ کنند.
هرچه هست، بازار خودرو این روزها همچنان روزهای پر التهابی را تجربه میکند و دلالان و واسطهگران در آن جولان میدهند و این موضوع ریشه در دو نرخی بودن خودروها دارد. به واسطه قیمتگذاری دستوری، اختلافی بسیار زیاد بین نرخ کارخانه و بازار خودروها به وجود آمده و رانتی گسترده در بازار خودرو وجود دارد و از همین رو دلالی و واسطهگری حسابی داغ است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، تداوم دو نرخی بودن به معنای ادامه واسطهگری در بازار خودرو است، بازاری که تحت تاثیر نرخ ارز، عرضه، تورم انتظاری و… روزهای پر نوسانی را به خود میبیند و احتمالا همچنان خواهد دید.
منبع : ایران جیب